Biyografiden Prosopografiye İnce Çizginin İnşası
İbnülemin Mahmut Kemal İnal Vakfı Biyografi Enstitüsü ve Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ORDAM ortaklığı ile tertip edilen “Nasıl Yazdım?” biyografi seminerlerinin on beşinci programı, 16 Şubat 2024’te Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Üsküdar (Atik Valide) Yerleşkesinde gerçekleşti. Dr. Onur Öner “Biyografiden Prosopografiye İnce Çizgi” üst başlığıyla “İstanbul’un Müzik Okulları: II. Meşrutiyet ve Şehrin Müzik Hayatındaki Değişimler” isimli eserinden hareketle konuşmasını yaptı.
Öner, konuşmasının ilk bölümünde biyografiyle prosopografi arasındaki benzerliklere ve farklılıklara işaret etti. Prosopografiyi metot olarak gördüğünü özellikle de doktora çalışmaları için sağlam bir metodoloji olduğunu dile getirdi. 2013’te Prof. Dr. Abdülhamit Kırmızı’nın yürütücülüğünde TÜBİTAK tarafından desteklenen projeden kısaca bahsederek Sicill-i Ahvâl evrakıyla bu proje sayesinde tanıştığını, söz konusu evrakı çalışmalarında nasıl ve ne şekilde kullandığını ifade etti. Daha sonra klasik ve modern prosopografiyi karşılaştırarak prosopografik çalışmaların ülkemizdeki ve Avrupa’daki durumunu ele aldı. Prosopografi çalışmalarındaki başlıca zorlukları da belirterek farklı veri tabanlarının kullanılmadığı toplu biyografi analizlerinin artık uluslararası anlamda bir geçerliliğinin olmadığını vurguladı.
Konuşmasının ikinci bölümünde örneklerle literatür hakkında bilgi verdi. Carter V. Findley, Cem Behar ve Olivier Bouquet gibi isimlerin bazı çalışmalarını değerlendirdikten sonra Doç. Dr. Abdurrahman Atçıl tarafından yürütülen projeden bahsetti. Ayrıca ülkemizde şimdiye kadar bu alanda yalnızca dört tane doktora tezi yapıldığını dile getirerek ilgili tezlerin içeriklerine dair malumat aktardı. Prosopografik çalışmalarda tarihçilere çok fazla iş düştüğünü ve bu tür çalışmalarda mutlaka tarihsel analizlerin yapılması gerektiğini belirtti.
Konuşmasının son bölümünü kitabına ayıran Öner, müzik tarihimizdeki iki farklı yaklaşımdan söz ederek her iki yaklaşımda da tarihî kaynaklar açısından birtakım problemler bulunduğunu, tarihçilerin biraz daha kültür ve sanat tarihine ilgi göstermeleri gerektiğini söyledi. Eserinin birincil kaynağı olan Sicill-i Ahvâl evrakının müzik tarihine sağladığı katkıları bazı örnekler üzerinden anlattı. Son olarak Tensikat Kanunu ile Cemiyetler Kanunu’nun müzik tarihi açısından ne gibi değişim ve gelişmelere sebep olduğuna değinerek müzik okullarına dair malumat sundu ve toplumda meydana gelen sosyal değişim üzerinde durdu.
Program, İbnülemin Mahmut Kemal İnal Vakfı Başkanı Sayın Ahmet Samet Yapar ile Vakıf Başkan Yardımcısı Akif Gürdoğan’nın Dr. Onur Öner’e hediye takdimiyle son buldu.